Op 3 november besprak de gemeenteraad van Huizen de begroting 2012. GroenLinks signaleerde merkwaardige spanningen tussen groeiende financiële reserves en bezuinigingen. Zo acht de raad controle op spraakstoornissen bij jonge kinderen niet meer nodig. Opvallende tegenstellingen zijn er ook tussen het kabinetsbeleid en het lokale beleid. Huizen houdt vast aan een ambitieus klimaatbeleid, wil niet bezuinigen op de natuur en het persoonsgebonden budget in stand houden.

GroenLinks-bijdrage begrotingsraad, 3 november 2011

Inleiding

Er is een spanning zichtbaar tussen wat er in Den Haag wordt uitgedacht en het lokale niveau, de gemeente. Dat is deze week pijnlijk duidelijk geworden.
GroenLinks wordt daar niet vrolijk van…

Het financiële perspectief van Huizen

Vorig jaar was dat nogal somber, met tekorten voor alle jaren.
Bij de voorjaarsnota was er weer zon, met ruime overschotten, ondanks de komende bezuinigingen door het Rijk.
De recente septembercirculaire gaf een iets somberder beeld, maar dat wordt bijgeplust uit onze reserves. En die reserves blijven de komende vijf jaar groeien: van de huidige 121 miljoen naar 125 miljoen in 2015.

Tweede bezuinigingsronde
Stijgende reserves en tegelijk bezuinigen – daar zit een spanning tussen.
GroenLinks heeft er geen bezwaar tegen om kritisch naar álle uitgaven te kijken.
-    Wat is het doel van bepaald beleid en een bepaalde uitgave?
-    Wat missen we als we iets niet meer doen?
-    Zijn we op langere termijn niet duurder uit?

De lijst bezuinigingsvoorstellen laat zien dat er veel lucht in de begroting zit;
die wordt er nu uit gehaald. Het had, wat GroenLinks betreft, de eerste bezuinigingsronde mogen zijn.
Veel posten zullen bij de meesten ook onbekend zijn. Van deze bezuinigingen merkt niemand wat; daar gaan wij dus mee akkoord. Maar als sociaal bezuinigingen het doel van dit college is, dan vinden we het wegbezuinigen van de preventieve logopedie niet verstandig.

Preventieve logopedie is ooit (op voorstel van GroenLinks) ingevoerd, met het argument dat het tijdig signaleren van spraak- en taalproblemen een hoop andere problemen bij kinderen kan voorkomen.
Dit argument geldt nog steeds; en in de laatste cie OMD bleek dat het regelmatig controleren van jonge kinderen zin te hebben! Daarom pleiten wij voor de instandhouding van de preventieve logopedie – en dienen een amendement hiervoor in: betaal een jaar overbrugging, breng het onder bij Kinderopvang/peuterspeelzalen en financier het vanuit de WMO (zoals tal van andere gemeenten doen)

Ter informatie: Het door GroenLinks en ChristenUnie ingediende amendement kreeg alleen de steun van D66; VVD, CDA, PvdA, Leefbaar Huizen, Dorpsbelangen Huizen en SGP waren voor het wegbezuinigen van de preventieve logopedie.

Gewenste hoogte gemeentelijke reserves
‘De gemeente is geen spaarbank’ schrijft de PvdA-fractie in De Omrooper.
Dat brengt me bij de hoogte van de gemeentelijke reserves.
De PvdA-fractie stelde in juni bij de behandeling van de voorjaarsnota voor om een raadspodium te organiseren over de toekomst van de reserves. Dat is een interessant thema, ook in relatie met toekomstige herindeling; welke opties zijn er?

Wij wachten de uitnodiging van de PvdA af. Maar we zien nog niet veel initiatieven op dit punt – daarom een motie om de rekenkamer een en ander te laten uitzoeken, waarover de raad kan discussiëren.

Ter informatie: Tijdens raadsdiscussie over de motie werd duidelijk dat hier geen steun voor was, zelfs niet van de PvdA die in juni jl. het balletje had opgegooid. Nadenken over toekomstige beleidsmogelijkheden acht men niet nodig - onbegrijpelijk.

Opmerkingen bij de Programmabegroting

Een ambitieus klimaatbeleid
Het klimaat verandert! Maar burgers krijgen van het kabinet niet het idee dat milieu en klimaat een urgent probleem vormen: ze heeft de duurzaamheidsambities direct teruggeschroefd (van 20 naar 14 procent duurzame energie in 2020) en bezuinigt flink op natuurbescherming.
Het Huizer collegeprogramma daarentegen spreekt over ’intensivering van de ambities op het gebied van milieu en duurzaamheid’; en het college bereidt een nieuw meerjarenprogramma milieu 2012-2016 voor.
Dat is prima, want klimaatverandering vraagt om een stevig beleid. Wat ons betreft: energiebesparing bij woningen en bedrijven, en gebruik van duurzame energie; gedragsverandering bij burgers dus. Dat is niet alleen goed voor het milieu, ook voor de eigen portemonnee – zeker gelet op de stijgende energieprijzen. Energiebesparing levert bovendien veel innovatie en werkgelegenheid op.
GroenLinks heeft eerder al gepleit voor ‘duurzaamheidsleningen’: om huizenbezitters te stimuleren tot energiebesparende maatregelen. Maar wij realiseren ons ook dat bij duurzaamheid de inzet van de woningcorporatie erg belangrijk is. Volgens GroenLinks isoleert een goede huisbezitter zijn woning – dat is sociaal naar de huurders en ook goed voor de waarde van het vastgoed.
Vragen:
-    Is het college tevreden over hoe de Alliantie met duurzaamheid omgaat?
-    Hoe kunnen we gezamenlijk met de Alliantie tot scherpere ambities/afspraken komen? Wij zouden daarover graag de discussie met de corporatie aangaan – als input voor het milieuprogramma!
Tal van regio’s zijn gestart met de opwekking van duurzame energie: schone en goedkope energie. De Gooise gemeenten zouden dat ook moeten doen. Wat kunnen we van andere regio’s leren? Daarom zijn wij voor een verkennend onderzoek naar de mogelijkheden voor een Goois Groen Energiebedrijf – ook dat zouden we willen betrekken bij het nieuwe milieuprogramma.

De Gooise natuur beschermen
‘Iets minder natuur mag wel’, zei staatssecretaris Bleeker afgelopen zaterdag voor Radio 1. Ik zei het al: bij het kabinet komt de natuur er bekaaid af. De tijd dat bevlogen werd gesproken over ‘de heelheid van de schepping’ en ‘rentmeesterschap’ is in zijn kring duidelijk voorbij.
‘Als gemeenten de broekriem aanhalen, moet men oppassen dat de natuur niet in het verdomhoekje komt’, aldus de Huizer vertegenwoordiger in het Dagelijks Bestuur van het Goois Natuur Reservaat (commissie RWM). Zij pleit ervoor niet te bezuinigen op het GNR. Dat is nog eens een ander geluid! Een geluid dat GroenLinks van harte ondersteunt.
Op milieugebied raakt Nederland op achterstand door zwalkend beleid t.a.v. onze natuurlijke habitat. Dat is zeer kortzichtig!
GroenLinks wil geen zwalkend beleid in ’t Gooi. Wij zijn bezorgd over de toekomst van de Gooise natuur, als een mogelijk uittreden van Amsterdam uit het GNR gevolgd wordt door bezuinigingsdrift van Gooise gemeenten. We weten allemaal dat de effecten hiervan pas op de langere termijn zichtbaar worden – daarmee benadelen we onszelf.
De vraag dringt zich op: Hoe kunnen we onze burgers meer bij de omliggende natuur betrekken, zodat ze zich er ook meer verantwoordelijk voor voelen - als iets van hen? Hoe kun je mensen er ook financieel meer bij betrekken?
De afgelopen tijd hebben we in deze raad diverse stukken besproken waarin wordt gepleit voor een meer recreatief gebruik van de natuur: zie het toerismebeleid, de structuurvise… De vraag die daarbij opkomt: Wil de toeristische sector ook een financiële bijdrage leveren (bijv. aan het onderhoud van de fietspaden)? Nu hebben ze alleen de lusten en niet de lasten.
Wij zijn benieuwd hoe de andere fracties en het college hier tegenaan kijken.
Wat ons betreft zijn dit ook vragen voor de komende conferentie over ‘De toekomst van de Gooise natuur’ op 2 december a.s. (Vrienden van het Gooi i.s.m. GNR)

WMO-beleid
Het kabinet spreekt van ‘op eigen benen’ staan en ‘zelf je eigen broek ophouden.’ Daar is niets mis mee, maar juist op het persoonsgebonden budget (pgb)wordt fors bezuinigd door staatssecretaris van VWS, Veldhuijzen Van Zanten (CDA). En juist met het pgb kunnen mensen zelfstandig blijven, blijven werken, en hun eigen regie voeren over de zorg die ze nodig hebben.
Net als bij het milieubeleid, wijkt ook het pgb-beleid van onze gemeente af van het kabinetsbeleid. Uitgangspunt van het Huizer WMO-beleid is vraagsturing: de klant i.p.v. de gemeente heeft de regie. En daarbij hoort een open financiering, aldus portefeuillehouder, mw Bakker (CDA) in de commissie. Huizen handhaaft het persoonsgebonden budget, maar noemt dat ‘persoonsvolgend’. En: als we geld tekortkomen, moet er volgens de portefeuillehouder meer bij.
GroenLinks ondersteunt die keuze! En we zullen u daar aan houden!

Openbaar onderwijs
Bij de ‘Gemeenschappelijke regeling primair onderwijs Gooi en Vechtstreek’ staat (pag. 105) dat een van de belangrijkste aandachtspunten voor de komende periode het dalende leerlingenaantal in Huizen is. GroenLinks heeft de afgelopen jaren bij herhaling gepleit voor een proactief beleid om de trend te keren.
In juni jl. heeft de portefeuillehouder een overleg tussen de bovenschoolse directeur van de Stichting Openbaar Onderwijs en de commissie OMD toegezegd – meteen na de zomer. We zijn nu weer aantal maanden en twee vakanties verder, in het pas gerenoveerde Holleblok is van de Daltonschool alleen groep 7/8 over, maar nog steeds is er geen overleg geweest.
‘Er wordt gezocht naar een datum’, was de mededeling in de commissie.
Vraag: ontbreekt hier een gevoel van urgentie? Van betrokkenheid?

Een nieuwe sporthal
Een zeer belangrijke ontwikkeling die op stapel staat, is de bouw van een nieuwe sporthal op de Wolfskamer. Bij de voorjaarsnota was de sporthal hét item. De begroting die we vandaag vaststellen, is gebaseerd op het collegevoorstel m.b.t. de sporthal van juni jl. (p. 16).
GroenLinks spreekt zich vandaag nog niet uit over laatste collegevoorstel; dat doen we volgende week. Wel alvast een paar opmerkingen:
-    Wat nu voor ligt, vinden we niet overtuigend;
-    We hebben nu de kans om te kiezen voor een integrale benadering van het gebied: een gezamenlijk gebruik van het sportgebied door álle voetbalclubs; een goede landschappelijke inpassing (de luchtfoto die bij de commissiestukken zit illustreert het ad hoc-beleid dat de afgelopen decennia is gevoerd)
-    Als de hal te massaal wordt gevonden, dan moeten we zoeken naar een betere oplossing. Onze suggestie: google eens op halfverdiepte sporthal – en je ziet goede voorbeelden van fraaie landschappelijke inpassingen. 
Volgende week spreken we hier verder over.

De toekomst van ’t Gooi
Gelet op de taken van Rijk en provincie die op de gemeente afkomen (Werken naar vermogen, begeleiding Awbz, Jeugdzorg, incl. de wachtlijsten) en het mindere budget hiervoor, is het nog maar de vraag of de gemeente die taken voor haar burgers goed kan uitvoeren. Samenwerking met regiogemeenten zal nodig zijn.
Binnenkort komt het gewest met een voorstel over de structuur van het gewest en de bevoegdheid van de gemeenteraden. GroenLinks wacht dit af. Maar om eerlijk te zijn: wij geloven niet in de effectiviteit van de eerste voorstellen die we voor de zomervakantie zagen.
Allerlei vormen van samenwerking leiden nog niet tot minder overleg en meer transparantie (het is eerder een grote prak bestuurlijke spagetti) - en het is de vraag of ze een oplossing zijn voor het democratisch tekort. Het is in feite allemaal uitstel van herindeling.
Het kabinet kan wel zeggen dat een herindeling van onderop moet komen, maar door de decentralisatie dwingt ze de gemeentes in feite tot meer samenwerking en samengaan: gemeenten worden de komende jaren financieel gedwongen tot opschaling.
In het programmahoofdstuk ‘Algemeen bestuur’ (p. 28) wordt met opschaling ook rekening gehouden. Als bestuurlijke prioriteit wordt formuleert om op de lange termijn te streven naar een opschaling van ’t Gooi met drie sterke gemeenten van ongeveer 80.000 inwoners. Dat lijkt GroenLinks verstandig.
Onze opdracht aan het college: kijk over de grens heen, wees allert, reageer op tijd en kom niet te laat.

Ten slotte: SMART formuleren van programma’s
In de raad van 30 juni jl. heeft het college n.a.v. GroenLinks-motie toegezegd de programmahoofdstukken meer SMART te zullen formuleren, conform de door de raad vastgestelde Checklist.
Ze is hiermee aan de slag gegaan, maar het college denkt nog een verbeterslag te kunnen maken voor de begroting van 2013.
College, als wij de checklist naast de hoofdstukken leggen, dan denken wij dat met u…
Leg de lat dus hoog!